Στις 27/5/2021 δημοσιεύθηκε άρθρο του κ. Πάσχου Μανδραβέλη στη Καθημερινή με τίτλο “Ούτε στην Τήνο ούτε πουθενά…” στο οποίο γίνεται αναφορά μεταξύ άλλων και στην θέση του Παρατηρητηρίου όπως αυτή διατυπώθηκε με το ψήφισμά μας για την καταστροφή της Γυάρου από την επέλαση των ανεμογεννητριών.
https://www.kathimerini.gr/opinion/561378523/oyte-stin-tino-oyte-poythena-2/
Στις 31/5/2020 είχε προηγηθεί αντίστοιχο δημοσίευμα του ίδιου αρθρογράφου στην Καθημερινή με τον ίδιο τίτλο “Ούτε στην Τήνο ούτε πουθενά…” με αφορμή το Νυμφαίο την Τήνο και τα Άγραφα.
https://www.kathimerini.gr/opinion/1080696/oyte-stin-tino-oyte-poythena/
Με τα ειρωνικά και αποπροσανατολιστικά αυτά άρθρα, ο κ. Μανδραβέλης επιχειρεί να παρουσιάσει ως γραφικούς και αντιδραστικούς όσους αντιστέκονται στην επικείμενη καταστροφή της φύσης από την άναρχη τοποθέτηση ανεμογεννητριών και να τους παρουσιάσει ως υπέρμαχους των ορυκτών καυσίμων και της ρύπανσης του περιβάλλοντος. Η λογική του άσπρου μαύρου σε όλο της το μεγαλείο. Η κοινή λογική ανύπαρκτη.
Γράφει ό αρθρογράφος:
“Ακούγονται δε πολύ ειρωνικά τα συνθήματα που ανεβάζουν διάφοροι «ελευθεριακοί» του στυλ «ούτε στην Τήνο, ούτε στα Άγραφα, ούτε πουθενά, ελεύθερα βουνά από Αιολικά». Αν, μάλιστα μιλούσαμε για «ελεύθερα οροπέδια από θερμοηλεκτρικούς σταθμούς», οι επαναστάτες με το ρεύμα της Δυτικής Μακεδονίας δεν θα είχαν υπολογιστές για να κραυγάζουν «Από την Τήνο μέχρι τα Άγραφα, ενάντια στης φύσης τη λεηλασία. Αγώνας για τη γη και την ελευθερία»”.
“Άρα, τι απομένει για να έχουν ρεύμα οι υπολογιστές όλων των ευαίσθητων ανθρώπων και να γράφουν τα ψηφίσματα καταδίκης κάθε ενεργειακού πάρκου στη χώρα; Τα οροπέδια της Πτολεμαΐδας και της Μεγαλόπολης. Εκεί τα πτηνά είναι πυρίμαχα, αφού δεν πεθαίνουν πάνω από τις καμινάδες των εργοστασίων παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος, όπως πεθαίνουν από τα πτερύγια των ανεμογεννητριών.”
Με αφορμή αυτά τα άρθρα αλλά και το γεγονός ότι τέτοιες απόψεις έχουν διαμορφώσει και αρκετοί άνθρωποι καλοπροαίρετα, ας προσεγγίσουμε το ζήτημα των ανεμογεννητριών με την οπτική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής χρησιμοποιώντας κυρίως την κοινή λογική για την εξαγωγή κάποιων συμπερασμάτων:
Με ανακοίνωση της λοιπόν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 18/11/2020 εξέδωσε «Έγγραφο καθοδήγησης για τα έργα αιολικής ενέργειας και τη νομοθεσία της ΕΕ για την προστασία της φύσης».
Το έγγραφο παρατίθεται εδώ για όσους θελήσουν να το μελετήσουν.
Μεταξύ άλλων με το έγγραφο αυτό η Επιτροπή κάνει γνωστό ότι:
“Το 2018 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο εξέδωσαν την αναθεωρημένη οδηγία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η οποία ορίζει έναν δεσμευτικό στόχο σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης για κάλυψη του 32%, τουλάχιστον έως το 2030, με ρήτρα για αναθεώρηση αυτού του ποσοστού προς τα πάνω έως το 2023. Η αιολική ενέργεια αντιπροσωπεύει το υψηλότερο ποσοστό της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, κάτι που αναμένεται να συνεχιστεί κατά τις επόμενες δεκαετίες. Το 2018, με χερσαία και υπεράκτια εγκατεστημένη δυναμικότητα 170 GW και 19 GW αντίστοιχα, η αιολική ενέργεια αντιπροσώπευε το 18,4% της συνολικής δυναμικότητας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ. Με την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας να ανέρχεται δυνητικά στο 50% της συνολικής παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ έως το 2030, η αιολική ενέργεια (τόσο η χερσαία όσο και η υπεράκτια) θα μπορούσε να αντιπροσωπεύει το 21 % της συνολικής παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.”
Όσον αφορά στους οικοτόπους και το πώς αυτοί επηρεάζονται από την εγκατάσταση ανεμογεννητριών, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναφέρει στοιχεία που προέκυψαν από ανεξάρτητη έρευνα που πραγματοποιήθηκε για λογαριασμό της:
“Η κατασκευή ανεμογεννητριών μπορεί να προκαλέσει σημαντική απώλεια και κατακερματισμό του οικοτόπου. Η άμεση απώλεια οικοτόπου προκαλείται κυρίως κατά τη διάρκεια της προπαρασκευαστικής φάσης και της φάσης της κατασκευής του αιολικού πάρκου. Η συνολική έκταση της καταστροφής οικοτόπου σε κάθε τόπο Natura 2000 έχει εκτιμηθεί ποσοτικά με βάση: i) υπολογισμούς —και επαλήθευση από επιτόπιες έρευνες— της μέσης κατάληψης επιφάνειας για μια ανεμογεννήτρια (βάση ανεμογεννήτριας, πλατφόρμα ανεμογεννήτριας, δίκτυο οδών πρόσβασης)· και ii) την τοποθεσία των ανεμογεννητριών. Η μέση έκταση της περιοχής άμεσης απώλειας οικοτόπου θα μπορούσε να εκτιμηθεί σε 3.000 έως 4.000 m2 (με κάλυψη της κατασκευής της ανεμογεννήτριας και των οδών πρόσβασης) ανά ανεμογεννήτρια:
- Η καταστροφή και η υποβάθμιση του οικοτόπου ξεκινά ήδη κατά τη διάρκεια της φάσης πριν από την κατασκευή, δεδομένου ότι, για την πλειονότητα των αιολικών πάρκων, κατασκευάζεται πρώτα ο μετεωρολογικός ιστός, ο οποίος είναι μια ελαφριά δομή με βάση +/- 50 m2 κατά μέγιστο.
- Το μεγαλύτερο μέρος της ζημιάς, ωστόσο, προκαλείται κατά τη διάρκεια της κατασκευής του ίδιου του αιολικού πάρκου. Για την κατασκευή της ανεμογεννήτριας απαιτούνται εκτεταμένες εργασίας στο έδαφος, οι οποίες περιλαμβάνουν εκσκαφές και την κατασκευή μεγάλων θεμελιώσεων από σκυρόδεμα για τους πυλώνες. Όταν εγκαθίσταται σε βραχώδες έδαφος, για κάθε ανεμογεννήτρια γίνεται εκσκαφή έκτασης περίπου 100 m2 (βάθους 1 έως 2 m) για τη βάση της ίδιας της ανεμογεννήτριας και δημιουργείται μια κοντινή πλατφόρμα, η οποία καλύπτει μια τεράστια περιοχή (τουλάχιστον 1.000 m2 και ενίοτε έως και 2.000 m²).
- Κατασκευάζονται οδοί πρόσβασης μεγάλου πλάτους (4,5–5,0 m κατά μέσο όρο) ώστε βαρέα φορτηγά να μπορέσουν να φτάσουν στις τοποθεσίες των ανεμογεννητριών. Από την ανάλυση των περιβαλλοντικών εγκρίσεων προκύπτει ότι αυτή η περιοχή αντιστοιχεί περίπου σε 2.000 m² κατά μέσο όρο για κάθε ανεμογεννήτρια.
Οι οικότοποι μπορούν να υποστούν επίσης κατακερματισμό. Το δίκτυο οδών πρόσβασης κατακερματίζει τη δομή του οικοτόπου, με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένα συνονθύλευμα μικρών απομειναριών του οικοτόπου που διασχίζονται από χαλικόστρωτες οδούς με μεγάλο πλάτος. Πολλές μελέτες καταδεικνύουν τις αρνητικές επιπτώσεις του κατακερματισμού οικοτόπου που προκαλούνται από τέτοιες οδούς για τα ερπετά, τα αμφίβια και τα μικρά θηλαστικά. Αυτές οι μελέτες περιγράφουν επίσης τις δυσκολίες που αφορούν τον υπολογισμό του μεγέθους της επηρεαζόμενης περιοχής.”
Εκτός από τα παραπάνω που αναφέρει η Επιτροπή (συμπληρώνουμε εμείς) πρόσθετη καταστροφή σε ακατοίκητα νησιά και βραχονησίδες προκαλείται από τα αναγκαία λιμενικά έργα, από τα κτιριακά και την τοποθέτηση των αναγκαίων χερσαίων και θαλάσσιων καλωδίων για τη μεταφορά του ηλεκτρικού ρεύματος στις κατοικημένες περιοχές.
Μετά τα παραπάνω, αν τα απλά μαθηματικά ισχύουν ακόμα και αν έχουν εφαρμογή στο θέμα της επέλασης των ανεμογεννητριών, η προτεινόμενη κατάσταση είναι η εξής:
Αυτή τη στιγμή ο Ευρωπαϊκός στόχος (δυνητικό maximum) είναι το 2030 το 21% της ενέργειας να παράγεται από ανεμογεννήτριες, ενώ αποτελεί γεγονός ότι το 2018 οι ανεμογεννήτριες κάλυπταν το 18.4% της συνολικής δυναμικότητας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ. Υποθέτοντας ότι οι ανεμογεννήτριες που ήταν εγκατεστημένες κατά το 2018 θα συνεχίσουν να είναι λειτουργικές και το 2030 και δεν θα έχουν μετατραπεί σε παλιοσίδερα, προκύπτει το συμπέρασμα ότι όλες οι ανεμογεννήτριες που θα τοποθετηθούν στην ΕΕ από το 2018 έως το 2030 έχουν ως μέγιστο στόχο να συνεισφέρουν στην συνολική δυναμικότητα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας κατά 2.6%. Αντίστοιχα η μέγιστη προσδοκώμενη συνεισφορά τους στη μείωση της ρύπανσης θα είναι, εφόσον θα αντικαταστήσουν ορυκτά καύσιμα, να μειωθούν οι ρύποι χονδρικά κατά 2.6%. Και λέμε χονδρικά, γιατί από αυτό το ποσοστό θα πρέπει να αφαιρεθεί η ενέργεια που θα καταναλωθεί (ρύποι) για την παραγωγή των αναγκαίων πρώτων υλών: χάλυβα, τσιμέντων, οπλισμού, καλωδίων κλπ για την κατασκευή των ανεμογεννητριών, για τη μεταφορά τους, για την εγκατάσταση τους, για τη συντήρησή τους, για την πραγματοποίηση των συνοδών έργων, για την αποξήλωση τους και η τελική διάθεση τους όταν παύσουν να λειτουργούν και επιπλέον να συνυπολογιστεί η απώλεια δασικών εκτάσεων που σήμερα συνεισφέρουν στον καθαρισμό της ατμόσφαιρας (κ.α.).
Για να επιτευχθεί αυτή η μείωση του 2.6% θα δαπανηθούν σε επίπεδο ΕΕ εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ για να χρηματοδοτηθούν τα αναγκαία έργα και να εξασφαλιστεί η σίγουρη (και υπερβολική) κερδοφορία των «πράσινων επενδυτών» και των «πράσινων κατασκευαστών». Ο άμεσος χρηματοδότης όλων αυτών, για όσους δεν το γνωρίζουν, είμαστε εμείς οι φορολογούμενοι «ευρωπαίοι πολίτες». Αυτή είναι η προσέγγιση κόστους – οφέλους χωρίς να αναφερθούμε καθόλου σε περιβαλλοντικές ευαισθησίες για οικότοπους, για φώκιες, για νυχτερίδες, για ερπετά, για χλωρίδα, για πανέμορφα τοπία και ιστορικούς τόπους.
Όσον αφορά την Ελλάδα αυτή προτίθεται να βάλει ανεμογεννήτριες παντού (εκτός ίσως της τσιμεντωμένης Ακρόπολης) και να δώσει γη και ύδωρ στους σωτήρες του κλίματος, μιας και έχει λυμένα όλα της τα οικονομικά προβλήματα και την απασχολεί ιδιαίτερα το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής. Στην εικόνα από την επίσημη σελίδα της ΡΑΕ παρουσιάζονται οι εγκεκριμένες και οι υπό εξέταση θέσεις τοποθέτησης των ανεμογεννητριών στην Ελλάδα προκειμένου να συνεισφέρουμε στην επίτευξη του Ευρωπαϊκού στόχου της περαιτέρω μείωσης του 2.6% των καυσαερίων!!!
Θα ήταν παράλειψη να μην αναφέρουμε ότι σε λίγα χρόνια οι θέσεις στο χάρτη θα δείχνουν τα σκουριασμένα κουφάρια των ανεμογεννητριών. Δυσκολευόμαστε δε να φανταστούμε ότι θα πιεστούν οι «επενδυτές» από το κράτος για την απομάκρυνση των κουφαριών και την αποκατάσταση των εν πολλοίς μη αντιστρεπτών επεμβάσεων, καθώς δεν έχουμε τέτοια δείγματα γραφής από τις αρμόδιες αρχές.
Συνοψίζοντας μπορούμε να πούμε ότι θυσιάζεται ότι πιο όμορφο έχει η Ελλάδα και μετατρέπεται ολόκληρη σε εργοτάξιο-εργοστάσιο παραγωγής ρεύματος και μελλοντικά σε νεκροταφείο ανεμογεννητριών, για να επιτευχθεί μια ασήμαντη περαιτέρω μείωση κατά 2.6% των καυσαερίων της ΕΕ έως το 2030, με δυσθεώρητο οικονομικό κόστος για τους πολίτες αλλά με ασύλληπτα κέρδη για τους “επενδυτές”.
Μεγαλειώδης σύλληψη!
Μεγαλειώδης σχεδιασμός!
Μεγαλειώδεις «πράσινες επενδύσεις»!
Ας ελπίσουμε ότι θα υπάρξει και μεγαλειώδης αντίδραση πριν να είναι αργά.
Υ.Γ.: Μια μείωση του 2.6% των ρύπων θα μπορούσε να επιτευχθεί με πολύ οικονομικότερους και φιλικότερους προς το περιβάλλον τεχνικούς τρόπους οι οποίοι όμως δεν θα πριμοδοτούσαν το «πράσινο κατασκευαστικό και επενδυτικό κύκλωμα».
