Δημοσιεύουμε ανάλυση του Παρατηρητηρίου Ποιότητας Περιβάλλοντος Σύρου επί των ευρημάτων και των συμπερασμάτων της μελέτης του ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε. σχετικά με το εύρος της ρύπανσης και τις πιθανολογούμενες ρυπαντικές πηγές του λιμανιού της Ερμούπολης. Την ανάλυση μας, την οποία καταθέτουμε στο δημόσιο διάλογο, μπορείτε να τη διαβάσετε ή να την κατεβάσετε πατώντας εδώ: «Επισημάνσεις επί των αποτελεσμάτων της μελέτης του ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε. για τη ρύπανση του λιμένα της Ερμούπολης»
Έχοντας πλέον μελετήσει τα στοιχεία που περιλαμβάνονται στην τεχνική έκθεση του ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε., την οποία δημοσιοποίησε ο Περιφερειάρχης κ. Χατζημάρκος, πραγματικά αδυνατούμε να καταλάβουμε πως το ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε. εμφανίζει τα δικά του ευρήματα τόσο «καθησυχαστικά» για τους πολίτες και τόσο «αθωωτικά» για τη (διαχρονική) ναυπηγοεπισκευαστική δραστηριότητα. Θα έλεγε κανείς, πως υπάρχει μια τάση «υποβάθμισης» του μεγέθους και των συνεπειών της ρύπανσης αλλά και μια έντονη προσπάθεια να «γίνει πιστευτό» πως η ρύπανση που διαπιστώνεται οφείλεται αποκλειστικά σε παρελθούσες δραστηριότητες εξαιρώντας μάλιστα τη ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη από τις πιθανές πηγές ρύπανσης.
Συνοπτικά, η τεχνική έκθεση του ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε. καταδεικνύει τα εξής:
Α) Ως προς το μέγεθος της ρύπανσης η έρευνα κατέδειξε βαριά ρύπανση των ιζημάτων του κόλπου της Ερμούπολης, πολύ βαρύτερη από αυτή που είχε καταγραφεί το 2019 στο δείγμα της Aegean Rebreath και που τότε είχε σημάνει συναγερμό. Στη μελέτη, η Ερμούπολη συγκρίνεται με το λιμάνι του Πειραιά, τη Δραπετσώνα, το Κερατσίνι, την Ελευσίνα, το Αλιβέρι, την Αντίκυρα και την Ιερισσό και μάλιστα από αυτή τη σύγκριση η πόλη μας φαίνεται να έχει τις μεγαλύτερες συγκεντρώσεις στα ιζήματα κάποιων βαρέων μετάλλων αλλά και καρκινογόνων Πολυκυκλικών Αρωματικών Υδρογονανθράκων. Μη αναμενόμενο και πολύ ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι εντοπίστηκε πολύ σοβαρή ρύπανση των ιζημάτων στη θέση δειγματοληψίας εκτός λιμένα. Ενδεικτικά, εκτός λιμένα, εντοπίστηκε 3.5 φορές περισσότερο χρώμιο Cr και συγκρίσιμες τιμές χαλκού Cu, ψευδαργύρου Zn, νικελίου Ni και βαναδίου V σε σχέση με το δείγμα της Aegean Rebreath του 2019που είχε παρθεί μέσα από τον κόλπο στο Καρνάγιο!!!
Β) Ως προς τη χωρική κατανομή της ρύπανσης εντός του λιμένα, η μελέτη του ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε. καταδεικνύει ότι, στα σημεία δειγματοληψίας που βρίσκονται κοντύτερα στο ναυπηγείο εντοπίζονται οι μέγιστες τιμές των συγκεντρώσεων στα ιζήματα της πλειοψηφίας των βαρέων μετάλλων που εξετάστηκαν, με τη χειρότερη κατάσταση να εντοπίζεται στη θέση δειγματοληψίας Σ9 μπροστά δηλαδή από τις πλωτές δεξαμενές. Το μοτίβο της κατακόρυφης κατανομής των συγκεντρώσεων των βαρέων μετάλλων στο δείγμα «πυρήνα» από αυτή τη θέση, δείχνει ξεκάθαρα, μια πολύ μεγάλη αύξηση της ρυπαντικής δραστηριότητας τα τελευταία χρόνια. Αντίστοιχα και οι συγκεντρώσεις των υδρογονανθράκων στα ιζήματα μεγιστοποιούνται στην ευρύτερη περιοχή της ναυπηγοεπισκευαστικής ζώνης.
Ο επιστημονικός υπεύθυνος της μελέτης – ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε.
Μετά την δημοσίευση της τεχνικής έκθεσης, ο επιστημονικός υπεύθυνος της μελέτης κ. Γιάννης Χατζηανέστης, με δήλωσή του στην εφημερίδα «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ», προέβη στη διευκρίνιση ότι, στις παρελθούσες ρυπαντικές πηγές συμπεριλαμβάνεται και η ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη, το προφανές δηλαδή που ισχύει για κάθε περιοχή που πραγματοποιούνται ανοιχτές αμμοβολές, υδροβολές και βαφές, πολύ μεγάλης κλίμακας, για πάρα πολλά χρόνια.
Παρέλειψε όμως να συμπεριλάβει αυτή τη διευκρίνιση στα επίσημα συμπεράσματά της μελέτης του, ενώ έκανε αρκετές επισημάνσεις ότι καμία παράμετρος της ρύπανσης που εντοπίστηκε δεν σχετίζεται με τη ναυπηγοεπισκευαστική δραστηριότητα!!! Επίσης μιλάει για τη ρύπανση της ναυπηγοεπισκευαστικής ζώνης μόνο κατά το παρελθόν και δεν κάνει καμία αναφορά στο σήμερα παρά το γεγονός ότι και σήμερα χρησιμοποιούνται οι ίδιες μέθοδοι (ανοιχτές αμμοβολές, υδροβολές και βαφές) και μάλιστα έχοντας καταρρίψει κάθε ρεκόρ ως προς των όγκο των εργασιών. Σε κάθε περίπτωση θα εκτιμούσαμε ιδιαίτερα τις επίσημες διευκρινίσεις εκ μέρους του ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε. για το αν υιοθετεί τη δήλωση του κ. Χατζηανέστη και αν διαθέτει κάποια επιστημονική απόδειξη που να πιστοποιεί ότι η ρυπογόνος ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη του χθες, έπαψε να είναι ρυπογόνος σήμερα.
Ο Περιφερειάρχης Ν. Αιγαίου και η στάση του Δήμου
Ο Περιφερειάρχης κ. Χατζημάρκος, πλήρως ικανοποιημένος από τα αποτελέσματα της μελέτης, έσπευσε άρον άρον να «κλείσει» το θέμα χαρακτηρίζοντάς το «λήξαν», κάνοντας μάλιστα και την ανεκδιήγητη δήλωση ότι: «Από εδώ και πέρα και επειδή όλοι έχουν δικαιώματα σε αυτή τη ζωή, πρέπει να προστατέψουμε και τις Υπηρεσίες μας και τους συνεργάτες μας. Δεν μπορεί να είναι αντικείμενο επιθέσεων συνεχώς, δεν μπορεί να παρακωλύεται το έργο ενός δημόσιου φορέα ή μιας δημόσιας υπηρεσίας από τις ψευδαισθήσεις ή τις ιδεοληψίες που έχει κάποιος στο μυαλό του. Η νομοθεσία δίνει και σε εμάς δικαιώματα να προστατεύσουμε και τους συνεργάτες μας».
Πραγματικά με αυτά τα ευρήματα, δεν μπορούμε να εξηγήσουμε ούτε την ικανοποίηση του κ. Χατζημάρκου αλλά ούτε και την εμμονή του, να χαρακτηρίζει τους πολίτες που ανησυχούν για την προφανή και επιστημονικά αποδεδειγμένα πλέον ρύπανση ότι έχουν ψευδαισθήσεις και ιδεοληψίες. Ο κ. Χατζημάρκος, θα πρέπει ίσως να μας εξηγήσει τι έκανε ο ίδιος και οι υπηρεσίες του τα χρόνια του παρελθόντος που αντιστοιχούν στις θητείες του, κατά τα οποία ρύπαιναν ανεμπόδιστες οι ρυπογόνες δραστηριότητες (του παρελθόντος). Εννέα(9) χρόνια έκθεσης του πληθυσμού σε εξαιρετικά επικίνδυνες ουσίες δεν είναι λίγα. Εννιά χρόνια θα όφειλε να ελέγχει τις ρυπογόνες δραστηριότητες.
Από την άλλη, είναι τόσο ηχηρή και η απουσία του Δήμου από όλα αυτά, που δημιουργεί τεράστια ερωτηματικά. Βαρέα μέταλλα, τοξικά στοιχεία, καρκινογόνοι υδρογονάνθρακες δεν δείχνουν να ανησυχούν τον Δήμο, τις Δημοτικές παρατάξεις αλλά ούτε και τους νέους συνδυασμούς και τους υποψηφίους Δημάρχους. Όλοι και όλες υποταγμένοι σε ανεξήγητο και βαθύ «σιωπητήριο».
Όσον αφορά στην τεχνική μας ανάλυση, δεν κρύβουμε ότι προσεγγίσαμε με δέος την επιστημοσύνη του ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε. και είναι περιττό να τονίσουμε, ότι η ανάλυση μας δεν διεκδικεί το αλάθητο και είναι ανοιχτή σε κριτική. Σίγουρα όμως, αποτελεί μια παραστατική παρουσίαση των πραγματικών ευρημάτων της μελέτης καθώς και κάποιων στοιχείων τα οποία, κατά τη γνώμη μας, θα έπρεπε να έχει αξιολογήσει το ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε. προκειμένου να διατυπώσει τα συμπεράσματά του. Θέτουμε την ανάλυση αυτή στη κρίση του ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε. και των επιστημόνων που τυχόν θα ενδιαφερθούν για το θέμα, αλλά και των συμπολιτών μας.
Στο τέλος του κείμενου, μετά την ολοκλήρωση της τεχνικής ανάλυσης επί των ευρημάτων της μελέτης του ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε., έχουμε συμπεριλάβει και μια πρόταση του Παρατηρητηρίου προς την ONEX, πρόταση την οποία θέτουμε στην κρίση των συμπολιτών μας αλλά και των αρχών.
Συνημμένο το αρχείο της ανάλυσης σε pdf.
Σύρος 26.01.2023
Το Διοικητικό Συμβούλιο.
Υ.Γ.: Ευγενικά υπενθυμίζουμε στον κ. Περιφερειάρχη ότι η νομοθεσία δίνει και σε εμάς δικαιώματα και εφόδια για να προστατεύσουμε το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία του τόπου μας από τις υπηρεσίες του, αν αυτές δεν ασκούν τις αρμοδιότητές τους κατά το νόμο.
