Στη διεθνή ναυπιγοεπισκευαστική (Ν/Ε) πρακτική, η ξηρή ανοικτή ψηγματοβολή αποτελεί, εδώ και αρκετές δεκαετίες, την αποδοτικότερη και πλέον διαδεδομένη μέθοδο προετοιμασίας προς βαφή μεγάλων μεταλλικών επιφανειών, με εφαρμογές σε πολλές βιομηχανικές δραστηριότητες, και ειδικότερα σε εκείνες που αφορούν την Ν/Ε βιομηχανία.
Άρθρο του Γιάννη Ζαμπετάσκη στο Κουτί της Πανδώρας.
Η ξηρή ανοικτή ψηγματοβολή εμφανίζει σημαντικά πλεονεκτήματα που την εδραίωσαν σε οικονομοτεχνικό επίπεδο. Ωστόσο, παρουσιάζονται και προβλήματα τόσο στην παραγωγική διαδικασία, όσο και στο περιβάλλον λόγω της δημιουργίας της αερομεταφερόμενης σκόνης αλλά και των στερεών αποβλήτων που παράγονται. Πρωταρχικής σημασίας είναι και οι επιπτώσεις που έχει να αντιμετωπίσει ο άνθρωπος για την προστασία της υγείας του, μιας και σε πολλές περιπτώσεις οι κακές συνθήκες επαγγελματικής υγείας και ασφάλειας, μπορούν να οδηγήσουν σε εργατικά ατυχήματα αλλά και επαγγελματικές ασθένειες, όπως είναι η σιλικοπρωτεΐνωση (βλέπε εικόνα 1).
Η αμμοβολή που χρησιμοποείται στη βαριά βιομηχανία και στη Ν/Ε πρακτική, είναι υπεύθυνη για την απόθεση πυριτίου στους πνεύμονες των εργαζομένων με αμμοβολή. Η αμμοβολή είναι στην ουσία ο ψεκασμός αποξεστικών υλικών σε μια μεταλλική επιφάνεια χρησιμοποιώντας πεπιεσμένο αέρα. Το 1949, στο Ηνωμένο Βασίλειο νομοθετήθηκαν εργασιακές οδηγίες που απέκλειαν τη χρήση αποξεστικών υλικών που περιέχουν ελεύθερο πυρίτιο. Στις ΗΠΑ, τo 1992, το εθνικό ινστιτούτο για την εργασιακή ασφάλεια και την υγιεινή (National Institute for Occupational Safety and Health) πρότεινε η χρήση άμμου σε αποξεστική βολή να απαγορευτεί!
Η σιλίκωση (silicosis) σε εργάτες αμμοβολής στη Ν/Ε βιομηχανία είναι η πιο επιθετική μορφή ασθένειας με δεδομένα που δείχνουν ότι στο 40% των περιπτώσεων παρατηρείται ολική ίνωση (fibrosis), δηλαδή υπερπλασία ινώδους συνδετικού ιστού. Περιπτώσεις σιλικοπρωτεΐνωσης παρατηρήθηκαν σε αυτούς τους πληθυσμούς.
Η σιλικοπρωτεΐνωση μπορεί να αναπτυχθεί μετά από μια σύντομη σχετικά περίοδο βαριάς έκθεσης σε μικροσωματίδια πυριτίου (π.χ. στην αμμοβολή). Η ασθένεια αναπτύσεται γοργά με συμπτώματα που εμφανίζονται μετά από μήνες ή μερικά χρόνια μετά την αρχική έκθεση στο πυρίτιο. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν προοδευτική δυσκολία στην αναπνοή και που μπορεί να εξελιχθεί σε οξεία αναπνευστική ανεπάρκεια. Η πρόγνωση είναι δύσκολη και οι πιο πολλοί ασθενείς καταλήγουν με από λίγους μήνες. Η παθολογία της σιλικοπρωτεΐνωσης διαφέρει από εκείνη της χρόνιας σιλίκωσης και μοιάζει με τα συμπτώματα πρωτεΐνωσης στις πρωτογενείς κυψελίδες των πνευμόνων (primaty alveoral proteinosis). Δεν έχει βρεθεί θεραπεία μέχρι το 2015 σύμφωνα με την παρακάτω βιβλιογραφία και η διαχείριση της ασθένειας περιορίζεται μόνο σε υποστηρικτική αγωγή.
Αν και είναι δύσκολο να γίνουν προβλέψεις για τη διάδωση της σιλικοπρωτεΐνωσης σε διεθνές επίπεδο, μεμονωμένες περιπτώσεις παρουσιάζονται σε υποανάπτυκτες χώρες όπου γίνεται χρήση της αμμοβολής. Οι εξειδικευμένοι γιατροί (πνευμονολόγοι και ακτινολόγοι) θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί στη διάγνωση αυτών των συμπτωμάτων (εικόνα 1) μιας και η ασθένεια μπορεί να αποβεί γοργά μοιραία.
Εικόνα 1: Οι πνεύμονες ενός 29-χρονου εργαζόμενου με σιλικοπρωτεΐνωση (silicoprotenoisis). Ο ασθενής εργαζόταν στην αμμοβολή πλοίων με έκθεση σε σίλικα για 2,8 έτη. Aξονικές τομογραφίες (CT scans – computerised tomography) στον άνω
(Α) και στον κάτω (Β) λοβό δείχνουν ένα πλήθος από διμερή οζίδια (bilateral nodules), μερικά από αυτά είναι συρρέοντα (confluent) με περιοχές και στους δύο πνεύμονες (άσπρα βελάκια). Επίσης, παρατηρούνται οστεοποιημένοι λεμφαδένες (μαύρα βελάκια).
Πηγή: https://www.koutipandoras.gr/article/h-ammoboli-epiptoseis-ston-anthropo
