Γράφει ο Κώστας Ζαφειρόπουλος στην Εφημερίδα των Συντακτών.
Κοινοβουλευτική ερώτηση βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ και οργισμένη απάντηση του επιχειρησιακού Σωματείου Εργαζομένων στο Νεώριο.
Ιδιαίτερα ανησυχητικός για τη δημόσια υγεία στη Σύρο είναι ο εντοπισμός βαρέων μετάλλων από δείγματα που ελήφθησαν από την οργάνωση Aegean Rebreath στον πυθμένα του λιμανιού της Ερμούπολης και εστάλησαν στο Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ).
Ακόμα πιο ανησυχητικό όμως είναι ότι, παρά τις σχετικές αναφορές της συγκεκριμένης οργάνωσης αλλά και του Παρατηρητηρίου Ποιότητας Περιβάλλοντος Σύρου και παρότι τα όρια που θέτει ο νόμος έχουν κατά πολύ ξεπεραστεί (Ν. 3983/2011) δεν έχει προχωρήσει επί πάνω από ένα χρόνο κάτι συγκεκριμένο ούτε από την Περιφέρεια Ν. Αιγαίου, ούτε επίσης έγιναν έλεγχοι από τους Επιθεωρητές Περιβάλλοντος, όπως συνέστησε το ΥΠΕΝ σε συνεννόηση με το ΕΛΚΕΘΕ.
Το θέμα έφεραν πρόσφατα και στη Βουλή 26 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, για να ακολουθήσει πριν από λίγες μέρες άκρως απαξιωτική και επιθετική κατά του βουλευτή Νίκου Συρμαλένιου ανακοίνωση από το Εργοστασιακό Σωματείο Ναυπηγείων Σύρου.
Τον Σεπτέμβριο του 2019 ελήφθη για εξέταση δείγμα ιζήματος από τον πυθμένα του λιμανιού από την οργάνωση Aegean Rebreath, στο πλαίσιο του προγράμματος της ποιότητας των θαλασσίων υδάτων που διεξήγαγε.
Το δείγμα αυτό απεστάλη στα εργαστήρια του ΕΛΚΕΘΕ και τα αποτελέσματα των αναλύσεων έδειξαν τιμές συγκεντρώσεων βαρέων μετάλλων πολύ άνω των ορίων τα οποία αναφέρονται στην επιστημονική βιβλιογραφία και στον Ν. 3983/2011. Βάσει αυτών των στοιχείων, αναδείχθηκε η αναγκαιότητα για συστηματική έρευνα με σκοπό την καταγραφή της πραγματικής ρύπανσης και των ρυπαντών, καθώς και για τη διαδικασία της απορρύπανσης.
Σε απάντηση ερώτησης στη Βουλή του Κρ. Αρσένη (ΜέΡΑ25) τον Φεβρουάριο του 2020, η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ αναγνώρισε την αναγκαιότητα διεξοδικής έρευνας. Στη συνέχεια, τον Μάιο του 2020, ο Δήμος Σύρου – Ερμούπολης δέχθηκε συγκεκριμένη πρόταση από το ΕΛΚΕΘΕ, την οποία κοινοποίησε προς την Περιφέρεια Ν. Αιγαίου, αρμόδια κατά τον νόμο για τον έλεγχο των εκπομπών ρύπων στα παράκτια ύδατα.
Οπως υπογραμμίζουν οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, από τη συζήτηση στη Βουλή «φωτογραφήθηκε ως κύρια αιτία της ρύπανσης οι δραστηριότητες από τις γειτνιάζουσες ναυπηγοεπισκευαστικές εργασίες και, ειδικότερα, η χρήση ψηγματοβολών, υδροβολών και χρωματισμών πλοίων».
«Οι εργασίες αυτές, αν και λαμβάνουν χώρα εντός του πυκνοκατοικημένου αστικού ιστού, γίνονται χωρίς να χρησιμοποιούνται μέσα που να εμποδίζουν τη διασπορά της σκόνης των αποβλήτων των ψηγματοβολών, των υγρών αποβλήτων και της νέφωσης των υδροβολών, καθώς και των σταγονιδίων των χρωμάτων κατά τις βαφές, στην πόλη και στα νερά του λιμανιού.
Ειδικά για τα αερομεταφερόμενα σωματίδια των αποβλήτων των ψηγματοβολών και των σταγονιδίων των χρωμάτων και των υφαλοχρωμάτων, τα οποία είναι άκρως επικίνδυνα για την υγεία, δεν υπάρχει μηχανισμός αποτροπής της διασποράς τους στις κατοικημένες περιοχές και της εισχώρησής τους στον ανθρώπινο οργανισμό (μέσω πολλαπλών οδών), με προφανείς καταστρεπτικές επιπτώσεις» αναφέρει σε ανακοίνωσή του το Παρατηρητήριο Ποιότητας Περιβάλλοντος Σύρου.
Μέχρι σήμερα δεν έχει αναληφθεί καμία πρωτοβουλία παρά το πιθανό ενδεχόμενο να συνεχίζεται ανεμπόδιστα η ρύπανση. Σημειώνεται πως ο υφυπουργός Περιβάλλοντος σχολίασε στη Βουλή σχετικά: «Στο λιμάνι της Σύρου υπάρχουν πάρα πολλές δραστηριότητες, οι οποίες ενδεχομένως θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε τέτοιες καταστάσεις». Δεν διευκρίνισε ποιες είναι αυτές οι δραστηριότητες.
Επιπλέον, στη Βουλή ακούστηκε και το εξής εξωφρενικό: τόσο ο υφυπουργός όσο και η Διεύθυνση Περιβάλλοντος της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου ανέφεραν ότι δεν υπάρχουν θεσμοθετημένα όρια βαρέων μετάλλων για θαλάσσια ιζήματα στον βυθό! Αρα μπορεί κανείς να ρυπαίνει τον βυθό χωρίς να πληρώνει; Προφανώς όχι.
Αν η συσσώρευση των βαρέων μετάλλων στον βυθό οφείλεται σε ρυπογόνες δραστηριότητες, το μόνο αποδεκτό «όριο» είναι ότι απλά δεν θα έπρεπε να υπάρχουν εκεί, δεδομένου ότι σύμφωνα με το Π.Δ. 55/98: «Απαγορεύεται η απόρριψη στις ακτές, στα λιμάνια και στα ελληνικά χωρικά ύδατα πετρελαίου, πετρελαιοειδών μιγμάτων, επιβλαβών ουσιών ή μιγμάτων αυτών και πάσης φύσεως αποβλήτων λυμάτων και απορριμμάτων από τα οποία μπορεί να προκληθεί ρύπανση της θάλασσας και των ακτών».
Οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ ρωτούν το ΥΠΕΝ «τι μέτρα πρόκειται να ληφθούν έτσι ώστε να διασφαλιστούν τόσο η απρόσκοπτη συνέχεια και ανάπτυξη της λειτουργίας του ναυπηγείου αλλά και των συναφών όμορων δραστηριοτήτων (καρνάγιο κ.λπ.) όσο και η πλήρης απορρύπανση του λιμένα της Ερμούπολης από τις δυσμενείς περιβαλλοντικές επιπτώσεις»;
Ακολούθησε η ανακοίνωση σε δεύτερο πρόσωπο του Σωματείου Εργαζομένων του Νεωρίου, στην οποία η οργάνωση «Παρατηρητήριο Ποιότητας Περιβάλλοντος Σύρου» χαρακτηρίζεται ως «ένας αυθαίρετος σύλλογος κυρίως μη Συριανών που τους ενοχλούν όλα», ενώ γίνεται κατά μέτωπο επίθεση στο πρόσωπο του βουλευτή Ν. Συρμαλένιου:
«Εσύ, κ. Συρμαλένιε, τι συμφέροντα εξυπηρετείς; Εσύ πόσο καθυστερημένος μπορεί να είσαι; Εσύ τι ψέματα είπες για να σε ακολουθήσουν 25 υγιώς σκεπτόμενοι συνάδελφοί σου; Τους είπες ότι οι καρκινικοί δείκτες δεν έχουν καμία διαφορά από τα υπόλοιπα νησιά; Γιατί κύριε σε ενοχλεί η εργασία, η πρόοδος και η ανάπτυξη;..»
Ανεξάρτητα από την εμπρηστική ανακοίνωση, το πραγματικό ερώτημα είναι ποιος φορέας (και με ποια χρηματοδότηση) θα είναι η αναθέτουσα αρχή της σχετικής αναγκαίας μελέτης, το ΥΠΕΝ, η Περιφέρεια ή ο Δήμος Σύρου-Ερμούπολης; Εξάλλου, μόνο αν γίνει ολοκληρωμένη μελέτη θα προσδιοριστεί αν η συσσώρευση οφείλεται σε φυσικές διεργασίες ή έχει προκύψει από ρυπογόνες δραστηριότητες. Εκτός αν κάποιοι αρνούνται τους ελέγχους…
