Το Παρατηρητήριο Ποιότητας Περιβάλλοντος Σύρου ζητά τη διασφάλιση της νομιμότητας στις παραχωρήσεις παραλιών και καταθέτει αιτήματα για διαφάνεια και έλεγχο προς τις αρμόδιες αρχές.
Καθώς πλησιάζει η έναρξη της θερινής περιόδου και η τοποθέτηση ομπρελοξαπλωστρών στις παραλίες της Σύρου, το Παρατηρητήριο Ποιότητας Περιβάλλοντος Σύρου απέστειλε επιστολή προς τις αρμόδιες αρχές ζητώντας να διασφαλιστεί ότι η ανάπτυξη του εξοπλισμού στις παραλίες θα γίνει σύννομα και χωρίς αυθαιρεσίες που πλήττουν το περιβάλλον και τα δικαιώματα των πολιτών.
Όπως επισημαίνεται στην επιστολή, η περσινή περίοδος σημαδεύτηκε από παραβιάσεις και καταπατήσεις δημόσιου χώρου, παρά τους ελέγχους που είχαν διεξαχθεί. Οι παραλίες παρέμειναν κατά τόπους κατειλημμένες και η πρόσβαση του κοινού στην ακτογραμμή, σε πολλά σημεία, δεν ήταν ελεύθερη, όπως επιβάλλει η νομοθεσία.
Το Παρατηρητήριο επανέρχεται ζητώντας από τον Δήμο, το Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο, την Κτηματική Υπηρεσία, το Λιμεναρχείο και την Αστυνομία:
- Να ελέγξουν προληπτικά, ως οφείλουν, την τοποθέτηση του εξοπλισμού, διασφαλίζοντας ότι τηρούνται τα προβλεπόμενα όρια (απόσταση από την ακτογραμμή, ποσοστό κάλυψης κ.ά.).
- Να εξετάσουν ειδικά τις παραχωρήσεις με πιστοποιημένες παραβάσεις από προηγούμενα έτη και τις περιπτώσεις που έγιναν παραχωρήσεις χωρίς τις νόμιμες προϋποθέσεις.
- Να προχωρήσουν άμεσα σε ακυρώσεις και ανακλήσεις, όπου αυτό προβλέπεται, και σε επιβολή των προβλεπόμενων κυρώσεων.
Επιπλέον, το Παρατηρητήριο ζήτησε εγγράφως από τις αρμόδιες υπηρεσίες όλα τα απαραίτητα έγγραφα που αποδεικνύουν τη νομιμότητα των παραχωρήσεων (πρακτικά επιτροπών, αποφάσεις κ.ά.), καθώς και τη δημοσίευσή των στοιχείων όλων των παραχωρήσεων, όπως ορίζει η σχετική νομοθεσία, ώστε να είναι διαθέσιμα, σε ευανάγνωστη μορφή, σε κάθε πολίτη που θέλει να γνωρίζει ποια τμήματα των παραλιών έχουν παραχωρηθεί και με ποιους όρους.
Η προστασία του αιγιαλού δεν είναι ζήτημα «εμπορικής πολιτικής», αλλά ζήτημα δημοσίου συμφέροντος. Η ελεύθερη και ακώλυτη πρόσβαση των πολιτών στις παραλίες είναι συνταγματικά κατοχυρωμένη και η χρήση του αιγιαλού από τους παραχωρησιούχους πρέπει να σέβεται το περιβάλλον και το κοινό δικαίωμα.
Εδώ η επιστολή που αποστείλαμε στις υπηρεσίες:
https://drive.google.com/file/d/1Qu20gSgXUNfvQ2LSyuJf-5yZoWswN1Ai/view
Καλούμε τους πολίτες να συμμετέχουν ενεργά, να ενημερώνονται και να υπερασπίζονται το δικαίωμά τους για δημόσιους, καθαρούς και ελεύθερους φυσικούς χώρους.
[Η φωτογραφία με τις ξαπλώστρες είναι από τον Σεπτέμβριο 2024, μετά τους ελέγχους που πραγματοποίησε η επιτροπή ελέγχου των παραλιών του Δήμου Σύρου Ερμούπολης. Οι άλλες δυο φωτογραφίες που ακολουθούν είναι από την ίδια παραλία την άνοιξη του 2025]
Ερμούπολη, 13.05.2025
Το Διοικητικό Συμβούλιο
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της επιστολής:
Αριθμ. πρωτ.: 470
Ημερομηνία: 08.05.2025
ΠΡΟΣ:
- 1. Δήμος Σύρου Ερμούπολης
- Δήμαρχο κ. Αλ. Αθανασίου
- Αντιδήμαρχο Τουρισμού κ. Γιάννη Βουτσίνο
- Ορισμένη επιτροπή ελέγχου τήρησης των όρων των παραχωρήσεων απλής χρήσης αιγιαλού για ομπρελοξαπλώστρες
- Διεύθυνση Καθαριότητας, Περιβάλλοντος και Αγροτικής Πολιτικής
- Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών
- κ.κ. Δημοτικούς Συμβούλους
- Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο Σύρου
- Διεύθυνση Δασών Ν. Κυκλάδων
- Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου (Κ.Ε.Π.ΠΕ.)
ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΕΙΣ:
- Κτηματική Υπηρεσία Κυκλάδων Α’
- Λιμεναρχείο Σύρου
- Α.Τ. Σύρου Ερμούπολης
- Εισαγγελία Πρωτοδικών Σύρου
Θέμα:
Ενόψει της θερινής περιόδου 2025: Α) Παράκληση για τις ενέργειές σας προκειμένου να εξασφαλισθεί η εξ αρχής νόμιμη τοποθέτηση των ομπρελοξαπλωστρών στις παραλίες της Σύρου και Β) Αιτήματα χορήγησης εγγράφων.
Σχετικά:
(με ενσωματωμένους ηλεκτρονικούς συνδέσμους για άμεση πρόσβαση)
- Το με αρ. πρωτ. 436/07.08.2024 έγγραφό μας προς την Εισαγγελία Πρωτοδικών κοινοποιούμενο στις υπηρεσίες σας με θέμα: «Αναφορά και στοιχεία τεκμηρίωσης πρόδηλων ή/και ενδεχόμενων παραβάσεων σχετικά με τις παραχωρήσεις απλής χρήσης αιγιαλού και παραλίας για ομπλελοξαπλώστρες καθώς και περιστατικών υποβάθμισης του περιβάλλοντος» [pdf]
- Δημοσίευμα της 18.09.2024 της «Εφημερίδας των Συντακτών» με τίτλο «Στην Εισαγγελία για κραυγαλέες παραβάσεις σε παραλίες της Σύρου» [web]
- Το με αρ. πρωτ. 15711/07.10.2024 έγγραφο της Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών – Τμήμα Δημ. Προσόδων & Πόρων του Δήμου Σύρου Ερμούπολης προς το Παρατηρητήριο με θέμα: «Απάντηση επί εγγράφου σας» [pdf]
- Η από 26.09.2024 ανακοίνωση – Δ.Τ. του συλλόγου μας με τίτλο «Παραλίες της Σύρου – 2024: Ο απολογισμός (business as usual» [web]
- Τα διαγράμματα των μισθωμένων χώρων που έχουν αναρτηθεί στην επίσημη ιστοσελίδα του Δήμου Σύρου Ερμούπολης [web]
- O Ν. 5092/04.03.2024 (ΦΕΚ 33Α) «Όροι αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας στις παραθαλάσσιες περιοχές και άλλες διατάξεις»,
- Ο Ν. 2971/01 (ΦΕΚ 285Α) «Αιγιαλός, παραλία και άλλες διατάξεις»
- H ΚΥΑ Αριθμ. 38609 ΕΞ 2023/10.03.2023 (ΦΕΚ 1432Β)
- Η Εγκύκλιος του Υπ. Ναυτιλίας 8321.6/01/12/12.03.2012 «Οδηγίες για την εκμετάλλευση της Ζώνης Λιμένα στα πλαίσια της παραχώρησης του ιδιαίτερου δικαιώματος χρήσης των χώρων αυτής» ΑΔΑ: Β443Φ-Ω4Β
- Η υπ. αριθμ. 01/2013 εγκύκλιος του Υπ. Ναυτιλίας (αρ. πρωτ. 8220/133/13/16.05.2013) «Διαδικασία επιβολής κυρώσεων για παραβάσεις της νομοθεσίας που αφορά στην προστασία του αιγιαλού και της παραλίας» ΑΔΑ: ΒΕΝΜΟΠ-ΓΙΜ
- Η υπ. αριθμ. 01/2019 εγκύκλιος του Υπ. Ναυτιλίας (αρ. πρωτ. 2131.24/26738/2019/11.04.2019) «Κωδικοποίηση νομοθεσίας για την προστασία αιγιαλού, παραλίας, θάλασσας και ζώνης λιμένα από αυθαίρετες επεμβάσεις – καταλήψεις – έλεγχοι και ενέργειες στελεχών Λιμενικών» ΑΔΑ: Ω8Α74653ΠΩ-Ο44
Αγαπητέ κ. Δήμαρχε,
αγαπητέ κ. Πρόεδρε του Λιμενικού Ταμείου,
κυρίες/κύριοι
Ενόψει της θερινής περιόδου και της ανάπτυξης του εξοπλισμού «απλής χρήσης» αιγιαλού και παραλίας (ομπρελοξαπλώστρες, κλπ) σας απευθύνουμε την παρούσα επιστολή.
Α) Παράκληση για τις ενέργειές σας προκειμένου να εξασφαλισθεί η εξ αρχής νόμιμη τοποθέτηση των ομπρελοξαπλωστρών στις παραλίες της Σύρου
Πέρσι το καλοκαίρι σάς κοινοποιήσαμε αναφορά στην οποία είχαμε καταγράψει πρόδηλες ή/και ενδεχόμενες παραβάσεις σχετικά με τις παραχωρήσεις απλής χρήσης αιγιαλού και παραλίας για ομπλελοξαπλώστρες καθώς και περιστατικών υποβάθμισης του περιβάλλοντος συνοδευμένη από φωτογραφικό και λοιπό υλικό τεκμηρίωσης (σχετ. 1). Προσβλέπαμε στις εκ του νόμου οφειλόμενες ενέργειές σας προκειμένου να ελευθερωθεί ο παράνομα καταλειφθείς δημόσιος χώρος των παραλιών έτσι ώστε όλοι οι πολίτες να έχουν ακώλυτη, δωρεάν πρόσβαση, στα σημεία της παραλίας που δικαιούνται. Επίσης προσβλέπαμε στις ελεγκτικές σας ενέργειες προκειμένου να τιμωρηθούν όσοι έχουν επιφέρει περιβαλλοντική αλλοίωση σε χώρους των παραλιών.
Όσον αφορά στην περιβαλλοντική διάσταση της αναφοράς μας για τις περιπτώσεις περιβαλλοντικής υποβάθμισης που επισημάναμε δεν έχουμε λάβει καμία ενημέρωση από τις υπηρεσίες σας. Το σχετικό αίτημά μας για τις ενέργειές σας παραμένει ενεργό.
Όσον αφορά στις παραβάσεις σχετικά με την απλή χρήση του αιγιαλού και παραλίας για ομπρελοξαπλώστρες κλπ, αρχικά, μάθαμε από δημοσίευμα της «Εφημερίδας των Συντακτών» ότι σύμφωνα πληροφορίες της εφημερίδας «μετά την κατάθεσή της αναφοράς [μας] πραγματοποιήθηκαν έλεγχοι από την Αστυνομία και το Λιμενικό σε κάποιες οργανωμένες παραλίες του νησιού και επιβλήθηκαν πρόστιμα, αλλά δεν προχώρησαν σε ανακλήσεις αδειών, παρ’ όλο που συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις σε περιπτώσεις παράνομης κατάληψης χώρων» (σχετ. 2).
Στη συνέχεια, ο Δήμος Σύρου Ερμούπολης μας ενημέρωσε (σχετ. 3) ότι έχει προβεί σε 17 μισθώσεις με έναρξη ισχύος το 2023 και λήξη στις 31.12.2025 και ότι η ορισθείσα επιτροπή του Δήμου για τον Έλεγχο Κατάληψης Χώρων των παραλιών διενήργησε αυτοψία σε όλες τις περιοχές αρμοδιότητας Δήμου Σύρου Ερμούπολης και Δημοτικού Λιμενικού Ταμείου Σύρου (παραλίες, τμήματα αιγιαλού και χερσαία ζώνη λιμένα) στα χωριά της Σύρου από τις 22.08.2024 ως και τις 29.08.2024. Συνολικά ελέγχθηκαν 43 επιχειρήσεις, συντάχθηκαν ισάριθμα πρακτικά και τα αποτελέσματα των ελέγχων διαβιβάστηκαν:
- στην Ελληνική Αστυνομία και το Λιμεναρχείο (για την επιβολή τυχόν ποινικών κυρώσεων)
- στην Κτηματική Υπηρεσία για την επιβολή τυχόν διοικητικών κυρώσεων και προστίμων
- στο Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο Σύρου προς ενημέρωση.
Βάσιμα λοιπόν μπορούμε να υποθέσουμε ότι πιστοποιήθηκαν παραβάσεις για τις οποίες προβλέπονται ποινικές και διοικητικές κυρώσεις. Εκ του αποτελέσματος όμως διαπιστώσαμε ότι μέχρι τη λήξη της θερινής περιόδου δεν είχε αλλάξει το παραμικρό στις παραλίες ως προς την απελευθέρωση των παράνομα κατειλημμένων δημόσιων χώρων. Επίσης, ο Δήμος δεν ανέφερε το παραμικρό για ανάκληση μισθώσεων για τις περιπτώσεις που οι διαπιστωθείσες παραβάσεις επισύρουν ανακλήσεις.
Από το Λιμενικό Ταμείο δεν λάβαμε καμία αντίστοιχη ενημέρωση ως προς τις ενέργειές του. Επιπλέον, ουδέποτε μάς χορήγησε τις πράξεις των παραχωρήσεων που επανειλημμένα έχουμε ζητήσει με σχετικά αιτήματά μας τα οποία και αγνόησε.
Δεν γνωρίζουμε αν επιβλήθηκαν ποινές από την Κτηματική το Λιμεναρχείο ή την Αστυνομία. Αυτό που ξέρουμε με βεβαιότητα είναι ότι «δεν άνοιξε ρουθούνι». Οι παράνομα κατειλημμένοι χώροι εξακολούθησαν να είναι κατειλημμένοι, η υποχρεωτικά ελεύθερη ζώνη από την ακτογραμμή εξακολούθησε να μην είναι ελεύθερη, οι παράνομες κατασκευές στην άμμο παρέμειναν στη θέση τους, κλπ. (σχετ. 4)
Μετά τα ανωτέρω, παρακαλούμε όπως φέτος μεριμνήσετε για την εξ αρχής νόμιμη τοποθέτηση του εξοπλισμού των παραχωρησιούχων (ομπρελών, ξαπλώστρων κλπ) καθώς και για την αποφυγή αλλοίωσης της παράκτιας βλάστησης (κρινάκια, κλπ). Ειδικά στις περιπτώσεις παραχωρήσεων που πραγματοποιήθηκαν από τον Δήμο και το Λιμενικό Ταμείο, παρά το γεγονός ότι σύμφωνα με το νόμο δεν πληρούνταν οι προϋποθέσεις για να παραχωρηθούν, αυτές θα έπρεπε ήδη να είχαν ανακληθεί. Σε κάθε περίπτωση παρακαλούμε όπως για τις περιπτώσεις αυτές μεριμνήσετε, τουλάχιστον, για την τήρηση των νομίμων περιορισμών στην τοποθέτηση του εξοπλισμού (απόσταση από την ακροθαλασσιά, ποσοστό κάλυψης χώρου κλπ).
Η Σύρος είναι μια σταλιά. Πέρσι η επιτροπή του Δήμου έλεγξε το σύνολο των παραχωρήσεων του Δήμου και του Λιμενικού Ταμείου (43 παραχωρήσεις) σε μια εβδομάδα. Αντιλαμβανόμαστε, ότι, με πέντε αρμόδιες ελεγκτικές υπηρεσίες (Δήμος, Λιμενικό Ταμείο, Κτηματική Υπηρεσία, Λιμεναρχείο και Αστυνομία) σε μέγιστη απόσταση 12km από τους παραχωρημένους χώρους, ο έλεγχος για την ορθή τοποθέτηση του εξοπλισμού είναι θέμα ωρών (σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα αρκεί η μέτρηση της απόστασης από την ακροθαλασσιά και η καταμέτρηση των σετ ομπρελοξαπλωστρών για να πιστοποιηθούν παραβάσεις που επισύρουν εκτός από τα πρόστιμα και την ανάκληση των παραχωρήσεων).
Επισημάνσεις ενόψει της έναρξης της τοποθέτησης του εξοπλισμού
Ενόψει της τοποθέτησης των ομπρελοξαπλωστρών για τη φετινή περίοδο επιτρέψτε μας να σημειώσουμε τα εξής:
1. Σχεδόν το σύνολο των παραχωρήσεων της Σύρου -τόσο του Λιμενικού Ταμείου όσο και του Δήμου- έχουν συναφθεί προ της έναρξης του νέου νόμου Ν. 5092/04.03.24. Σύμφωνα με το άρθρο 23 του νόμου αυτού ορίζεται ότι οι όροι των παραχωρήσεων που έχουν πραγματοποιηθεί πριν από την έναρξη ισχύος του δεν θίγονται και εξακολουθούν να διέπονται από τις διατάξεις που ίσχυαν κατά το χρόνο σύναψής τους. Αυτό σημαίνει ότι για τις υφιστάμενες παραχωρήσεις που έχουν συναφθεί πριν το 2024 ισχύουν όσα ίσχυαν τότε. Π.χ., η απόσταση από τη θάλασσα της πρώτης σειράς των ξαπλωστρών θα πρέπει να είναι 5 μέτρα και όχι 4. Οι περιορισμοί αυτοί συμπεριλαμβάνονται και στις συναφθείσες συμβάσεις παραχώρησης.
2. Ειδική μέριμνα για την ορθή τοποθέτηση του εξοπλισμού θα πρέπει να ληφθεί για τις παραχωρήσεις με πιστοποιημένες από πέρσι παραβάσεις (αν πιστοποιηθούν εκ νέου παραβάσεις θα πρόκειται για υπότροπους για τους οποίους προβλέπονται συγκεκριμένες κυρώσεις) και για τις παραχωρήσεις χώρων που δεν θα έπρεπε καν να είχαν συναφθεί λόγω μη πλήρωσης των σχετικών νομοθετικών προβλέψεων [π.χ περιορισμένο πλάτος παραλίας στο σημείο της παραχώρησης, κυρίως για τις παραχωρήσεις του Λιμενικού Ταμείου ή παραχωρήσεις σε όμορους χώρων πέραν των δύο γραμμών των ορίων της επιχείρησης που βαίνουν κάθετα προς τη θάλασσα, κλπ].
3. Ενδεχομένως, δεν είναι ακριβής η αναφορά του Αντιδημάρχου Οικονομικών του Δήμου κ. Δημήτρη Κοσμά (σχετ. 3) ότι οι παραχωρήσεις τμημάτων παραλιών αρμοδιότητας του Δημοτικού Λιμενικού Ταμείου Σύρου για απλή χρήση δεν υπόκεινται στους περιορισμούς που αναφέρονται στην Κ.Υ.Α 38609 ΕΞ 2023/10.03.2023 (απόσταση από την ακτογραμμή, κάλυψη σε ποσοστό 60 % του παραχωρούμενου χώρου κ.λ.π.). Οι περιορισμοί αυτοί ορίζονται πρωτογενώς στους νόμους και όχι στην ΚΥΑ. Πιο συγκεκριμένα οι περιορισμοί αυτοί ορίζονται τόσο στον Ν. 2971/01 όσο και στον νέο Ν. 5092/04.03.2024 και προφανώς αποτελούν δεσμευτικούς όρους για όλους τους φορείς οι οποίοι προβαίνουν σε παραχωρήσεις απλής χρήσης αιγιαλού και παραλίας για ομπρελοξαπλώστρες (των Δ.Σ. των Λιμενικών Ταμείων συμπεριλαμβανομένων) καθώς και για τους παραχωρησιούχους. Το γεγονός ότι στην περίπτωση του Λιμενικού Ταμείου τις παραχωρήσεις τις κάνει το Διοικητικό Συμβούλιό του [άρθρο 24 του Ν. 2971/01], καθόλου δεν σημαίνει ότι παύουν να ισχύουν οι λοιπές προβλέψεις των νόμων που ρυθμίζουν τις παραμέτρους της συγκεκριμένης «απλής χρήσης» και έχει εξουσιοδοτηθεί το ΔΣ να παραχωρεί κατά το δοκούν καταστρατηγώντας τις σχετικές διατάξεις. Σχετική διευκρίνιση έχει δοθεί και σε εγκύκλιο του Υπ. Ναυτιλίας (8321.6/01/12/12.03.2012) ΑΔΑ: Β443Φ-Ω4Β «Οδηγίες για την εκμετάλλευση της Ζώνης Λιμένα στα πλαίσια της παραχώρησης του ιδιαίτερου δικαιώματος χρήσης των χώρων αυτής» όπου στο κεφάλαιο «Ι) ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ ΑΠΛΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΧΩΡΩΝ ΧΡΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΡΚΕΙΑΣ ΜΙΚΡΟΤΕΡΗΣ ΤΩΝ ΤΡΙΩΝ ΕΤΩΝ» διευκρινίζει ότι:
«Οι παραχωρήσεις αυτές συνήθως αφορούν παραχωρήσεις ιδιαίτερου δικαιώματος απλής χρήσης χώρων για τοποθέτηση τραπεζοκαθισμάτων, ομβρελών ημέρας, κ.λ.π. Γενικώς δεν αφορούν, παρά μόνο σε ορισμένες περιπτώσεις και πάντα κατά την έννοια της παρ. 1 του άρθρου 13 του Ν. 2971/01 παραχωρήσεις απλής χρήσης.»
Ακόμη όμως και αν κάποιος ήθελε ερμηνεύσει ότι το ΔΣ του Λιμενικού Ταμείου δεν δεσμεύεται από αυτές τις συγκεκριμένες προβλέψεις θα πρέπει να λάβει υπόψη ότι σύμφωνα με το άρθρο 8 παρ. 2 του Ν. 5092/24 ορίζεται ρητά ότι:
«Στις περιπτώσεις παραχώρησης απλής χρήσης αιγιαλού και παραλίας, ο παραχωρησιούχος διασφαλίζει την ελεύθερη και απρόσκοπτη διέλευση του κοινού στον αιγιαλό και την παραλία, τη διατήρηση του παραχωρούμενου χώρου καθαρού και σε καλή κατάσταση, ……και την ενημέρωση του κοινού για την οριοθέτηση της παραχώρησης, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του».
Δηλαδή, παραχωρήσεις του Λιμενικού Ταμείου οι οποίες καταλαμβάνουν το σύνολο του πλάτους της παραλίας αποκλείοντας την ελεύθερη και απρόσκοπτη διέλευση του κοινού, έρχονται σε σύγκρουση με την ανωτέρω διάταξη. Οι ελάχιστες προβλέψεις του νόμου αυτού για την ελεύθερη και απρόσκοπτη διέλευση του κοινού είναι η ελεύθερη ζώνη από την ακροθαλασσιά (4 μέτρα) και το ποσοστό κάλυψης του χώρου με ομπρελοξαπλώστρες (60%).
4. Σχετικά με την επισήμανση του Αντιδημάρχου Οικονομικών του Δήμου κ. Δημήτρη Κοσμά (σχετ. 3) ότι ο Δήμος έχει διαπιστώσει κάποια λάθη στην αποτύπωση των μισθωμένων χώρων στην εφαρμογή My Coast θα πρέπει να τονίσουμε ότι στην εφαρμογή αυτή έχουν αποτυπωθεί οι χώροι σύμφωνα με τα μισθωτήρια που έχει συνάψει ο Δήμος. Ως εκ τούτου αποτελεί υποχρέωση του Δήμου να ενημερώσει τον διαχειριστή του προγράμματος προκειμένου να διορθωθεί η αποτύπωση.
Επιπλέον, αποτελεί υποχρέωση του Δήμου να δημοσιοποιεί το ακριβές διάγραμμα αποτύπωσης των μισθωμένων χώρων και να ελέγχει και τους μισθωτές ως προς την χάραξη του χώρου επί του εδάφους και για την τοποθέτηση σε εμφανές σημείο της πληροφοριακής πινακίδας με την αποτύπωση του χώρου.
Οι Δήμοι, σύμφωνα με το άρθρο 14 του Ν. 5092/24 οφείλουν να:
«…. β) αναρτούν, ύστερα από συνεργασία με την αρμόδια Κτηματική Υπηρεσία, σε εμφανές σημείο κάθε διακριτού τμήματος αιγιαλού ή παραλίας, πινακίδα με το σχέδιο του διακριτού τμήματος αιγιαλού και παραλίας, επί του οποίου επισημαίνονται όλες οι παραχωρήσεις επ’ αυτού,
γ) αναρτούν στην ιστοσελίδα τους τα στοιχεία της περ. β) για κάθε παραχώρηση εντός των γεωγραφικών τους ορίων…»
Αντίστοιχη πρόβλεψη υπήρχε και στον Ν. 2971/01 [άρθρο 13 παρ. 9] όπου ορίζονταν μάλιστα, ότι:
«Σε περίπτωση παραβίασης των ορίων της παραχώρησης επιτρέπεται στον χρήστη του αιγιαλού, της παραλίας, της όχθης ή παρόχθιας ζώνης η ελεύθερη χρήση του αυθαιρέτως ή καθ’ υπέρβαση της παραχώρησης καταληφθέντος κοινόχρηστου χώρου».
Να σημειώσουμε ότι ο νόμος ορίζει την υποχρέωση του Δήμου να αναρτά στην ιστοσελίδα του όλες τις παραχωρήσεις εντός των γεωγραφικών του ορίων (δηλαδή και τις παραχωρήσεις του Λιμενικού Ταμείου) και ότι δεν έχουμε εντοπίσει στις παραλίες πινακίδες οι οποίες να έχουν τοποθετηθεί από τον Δήμο.
Ελπίζουμε φέτος ο Δήμος να εκπληρώσει αυτές τις υποχρεώσεις του.
[Άξιο αναφοράς είναι ότι από τα διαγράμματα που έχει δημοσιεύσει ο Δήμος στην ιστοσελίδα του, για τις παραχωρήσεις που έχει κάνει ο ίδιος, οι πολίτες δεν μπορούν να βγάλουν άκρη ως προς τα όρια των χώρων. Τα διαγράμματα αυτά απευθύνονται σε τοπογράφους και όχι σε απλούς πολίτες που επιθυμούν να ενημερωθούν από το Δήμο για τα δικαιώματά τους (εδώ τα διαγράμματα από την ιστοσελίδα του Δήμου) (σχετ. 5).
Παραθέτουμε χάριν παραδείγματος ένα τέτοιο διάγραμμα της παραλίας του Γαλησσά:]
5. Εκτός από την επιβολή προστίμων, για πολλές από τις παραβάσεις προβλέπεται η υποχρεωτική ανάκληση των παραχωρήσεων ενώ για κατάληψη μη παραχωρημένων χώρων προβλέπεται και η έκδοση Πράξης Άμεσης Απομάκρυνσης του εξοπλισμού η οποία κοινοποιείται μέσα σε πέντε (5) εργάσιμες ημέρες από την έκδοσή της στον αυθαιρετούντα και στον Δήμο και αν Δήμος δεν διαπιστώσει την εμπρόθεσμη απομάκρυνσή του υποχρεούται να τον απομακρύνει μέσα σε πέντε (5) εργάσιμες ημέρες από την πάροδο της προθεσμίας… [άρθρα 13 & 27 του Ν. Ν. 2971/01 για τις παλαιές παραχωρήσεις ή σύμφωνα με τον Ν. 5092/24 για τυχόν μεταγενέστερες]
6. Σύμφωνα με τον Ν. 2971/01 (ΦΕΚ 285Α) «Αιγιαλός, παραλία και άλλες διατάξεις»
«Οι δημοτικές αρχές που παραχώρησαν την απλή χρήση αιγιαλού, παραλίας, ………. υποχρεούνται να αναφέρουν αμελλητί στην αρμόδια Κτηματική Υπηρεσία αυθαίρετες κατασκευές ή χρήσεις επί των κοινόχρηστων χώρων του παρόντος, οι οποίες υποπίπτουν στην αντίληψή τους. Τις ίδιες υποχρεώσεις έχουν και οι Φορείς Διαχείρισης για τις περιοχές αιγιαλού, παραλίας, …………χερσαίας και θαλάσσιας ζώνης λιμένα της αρμοδιότητάς τους. Η παράβαση της υποχρέωσης αυτής συνιστά το πειθαρχικό αδίκημα της παράβασης καθήκοντος, όπως προβλέπεται και τιμωρείται από τις οικείες για ένα έκαστο εξ αυτών διατάξεις» [άρθρο 27 παρ. 9]
Οι υποχρεώσεις αυτές εξειδικεύονται περαιτέρω στην ΚΥΑ Αριθμ. 38609 ΕΞ 2023/10.03.2023 ενώ σχετικές είναι και οι με αρ. 01/2013 (αρ. πρωτ. 8220/133/13/16.05.2013) και 01/2019 (αρ. πρωτ. 2131.24/26738/2019/11.04.2019) εγκύκλιοι του Υπουργείου Ναυτιλίας:
ΚΥΑ Αριθμ. 38609 ΕΞ 2023/10.03.2023
«Υποχρεώσεις Δήμων
Οι Δήμοι, μέσω των εντεταλμένων οργάνων τους έχουν υποχρέωση, σε κάθε περίπτωση που διαπιστώνουν καταπατήσεις ή αυθαίρετες επεμβάσεις επί των κοινοχρήστων χώρων, να ενημερώνουν άμεσα τις κατά τόπους Αστυνομικές Αρχές και τις Κτηματικές Υπηρεσίες, προκειμένου να φροντίσουν για τη λήψη μέτρων προστασίας, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην κείμενη νομοθεσία» [άρθρο 10 της ΚΥΑ]
«Υποχρεώσεις λιμενικών και αστυνομικών αρχών.
Οι αστυνομικές και λιμενικές αρχές, μέσω των εντεταλμένων οργάνων τους, έχουν υποχρέωση, σε κάθε περίπτωση που διαπιστώνουν καταπατήσεις ή αυθαίρετες επεμβάσεις επί των κοινοχρήστων χώρων, να ενημερώνουν άμεσα τις κατά τόπους Κτηματικές Υπηρεσίες για τη λήψη μέτρων, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην κείμενη νομοθεσία» [άρθρο 11 της ΚΥΑ]
Εγκύκλιος 01/2013 του Υπουργείου Ναυτιλίας, ΑΔΑ: ΒΕΝΜΟΠ-ΓΙΜ «Διαδικασία επιβολής κυρώσεων για παραβάσεις της νομοθεσίας που αφορά στην προστασία του αιγιαλού και της παραλίας»:
«Γ. ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΛΗΨΗΣ
3. Με την παρούσα δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην πρόληψη από τη διάπραξη παραβάσεων της νομοθεσίας που αφορά στην προστασία του αιγιαλού, της παραλίας και του θαλάσσιου χώρου. Για το σκοπό αυτό οι Λιμενικές Αρχές θα διενεργούν εκτάκτως (όχι σε προκαθορισμένη ημέρα και ώρα) περιπολίες της ακτογραμμής ………Κατά την περιπολία θα αναζητούνται παράνομες χρήσεις, αλλοιώσεις περιβάλλοντος, αυθαίρετες κατασκευές πάσης φύσεως στην περιοχή του αιγιαλού, παραλίας, θάλασσας, χερσαίας ζώνης λιμένος και εξομοιούμενων χώρων. Σε θετική περίπτωση θα λαμβάνονται φωτογραφίες και θα αναζητούνται οι υπαίτιοι.»
«Ε. ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ – ΠΑΡΑΒΑΤΕΣ
5. Δικαιοδοσία Λιμενικής Αρχής
α) …..Σε περίπτωση διαπίστωσης παράνομης «απλής χρήσης» στη χερσαία ζώνη λιμένα θα γίνεται προφορική σύσταση στον υπαίτιο από τη Λιμενική Αρχή για την άμεση απομάκρυνση και αποκατάσταση του χώρου, μέσα σε αποκλειστική προθεσμία δύο (2) ημερών, προκειμένου να μην κινηθεί η διαδικασία επιβολής κυρώσεων. Εάν ο υπαίτιος δεν συμμορφωθεί κινείται η διαδικασία επιβολής κυρώσεων σύμφωνα με τα οριζόμενα στον Γενικό Κανονισμό Λιμένα (άρθρο 276).
β) Εάν η παράβαση αφορά «απλή χρήση», σύμφωνα με τα αναγραφόμενα στο άρθρο 13 του Ν. 2971/2001, και συντελέστηκε στη ζώνη του αιγιαλού και παραλίας, ειδοποιεί άμεσα το οικείο Αστυνομικό Τμήμα και την Κτηματική Υπηρεσία.»
Στο κεφάλαιο Δ «ΠΑΡΑΝΟΜΗ “ΑΠΛΗ ΧΡΗΣΗ” ΧΩΡΟΥ» της εγκυκλίου 01/2019 του Υπουργείου Ναυτιλίας, «Κωδικοποίηση νομοθεσίας για την προστασία αιγιαλού, παραλίας, θάλασσας και ζώνης λιμένα από αυθαίρετες επεμβάσεις – καταλήψεις – έλεγχοι και ενέργειες στελεχών Λιμενικών» ΑΔΑ: Ω8Α74653ΠΩ-Ο44 περιγράφονται λεπτομερέστατα οι οφειλόμενες ενέργειες των Λιμενικών Αρχών για την απελευθέρωση των παρανόμως κατειλημμένων χώρων και την επιβολή των κυρώσεων αρμοδιότητας της Λιμενικής Αρχής.
Ουσιαστικά, με τόσες αρμόδιες ελεγκτικές υπηρεσίες στο νησί (και μάλιστα με ανεξάρτητες αρμοδιότητες) δεν μπορεί να υπάρχει δικαιολογία για την μη τήρηση των βασικών υποχρεώσεων των παραχωρησιούχων οι οποίες μάλιστα είναι και πολύ εύκολα ελέγξιμες (απλή μέτρηση σετ ομρελοξαπλοστρών για το ποσοστό κάλυψης, μια και μόνη μέτρηση για το πλάτος της ελεύθερης ζώνης της ακροθαλασσιάς, ύπαρξη ή μη της αποτύπωσης επί του εδάφους των ορίων, τοπθέτηση ή μη πληροφοριακής πινακίδας, οι όμοροι να βρίσκονται μέσα στα όρια των δύο γραμμών, να μην υπάρχουν παράνομες κατασκευές, κλπ).
Κατόπιν των ανωτέρω, προσβλέπουμε στις αυτεπάγγελτες ενέργειές σας προκειμένου, αφενός οι επιχειρήσεις να ασκήσουν την επιχειρηματική τους δραστηριότητα αποκλειστικά και μόνο εντός των παραχωρημένων χώρων και σύμφωνα με τους όρους και περιορισμούς που θέτει η νομοθεσία και, αφετέρου οι πολίτες να μη στερηθούν το δικαίωμα της ακώλυτης πρόσβασης και χρήσης (άνευ πληρωμής) των δημόσιων ελεύθερων χώρων των παραλιών μας. –
Β) Αιτήματα χορήγησης εγγράφων
Β.1. Παρακαλούμε τον Δήμο Σύρου Ερμούπολης όπως μας χορηγήσει τα έγγραφα τα οποία αναφέρονται στο ανωτέρω (3) σχετικό έγγραφό του , ήτοι:
1. την απόφαση σύστασης της τριμελούς επιτροπής με αρμοδιότητα “Τον Έλεγχο Κατάληψης Χώρων που Παραχωρούνται από την Κτηματική Υπηρεσία στους Δήμους για Μίσθωση (π.χ παραλίες)”
2. Τα 43 πρακτικά των αυτοψιών που πραγματοποίησε η ανωτέρω επιτροπή από την 22.08.2024 ως και την 29.08.2024.
3. Τα έγγραφα του Δήμου προς την Κτηματική, το Λιμεναρχείο, την Αστυνομία και το Λιμενικό Ταμείο με τα οποία τους διαβίβασε τα αποτελέσματα των ανωτέρω ελέγχων.
Β.2. Παρακαλούμε το Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο Σύρου όπως μάς χορηγήσει τις εν ισχύ πράξεις παραχώρησης απλής χρήσης αιγιαλού και παραλίας για τοποθέτηση ομπρελοξαπλωστών (ή εναλλακτικά να μας γνωρίσει τους αριθμούς διαδικτυακής ανάρτησης τους στο πρόγραμμα ΔΙΑΥΓΕΙΑ).
Εκφράζοντας την ευχή ότι φέτος δεν θα χρειαστούν ιδιαίτερες αναφορές εκ μέρους μας για τηρηθούν τα όσα προβλέπονται για την ανάπτυξη του εξοπλισμού των ομπρελοξαπλωστρών στις παραλίες, σάς ευχαριστούμε εκ των προτέρων.
Συνημμένα: Τα με αριθμ. 1 έως 5 ανωτέρω σχετικά
Για το Διοικητικό Συμβούλιο
Ο πρόεδρος
Ιάσονας-Ιωάννης Μίχος
Η γραμματέας
Νικολέτα Τζώρτζη
